نام محصول: سیکلامن
نام انگلیسی: Cyclamen
نام علمی: cyclamen
معرفی
دارای ۱۵ گونه است که در اروپای مرکزی، مدیترانه و ایران پراکنده اند. گونه اصلی سیکلامن به طور طبیعی در نواحی غرب مدیترانه وجود دارد. گیاهی علفی دائمی از تیره پامچال سانان است که بخش پایینی ساقه (هیپوکوتیل) آن در نزدیک سطح خاک قطور شده و ژوخه ای می شود. برگ ها به طور مستیم از این ژوخه منشأ می گیرند. ژوخه در ابتدا تخم مرغی شکل بوده و سپس پهن و گرد می شود.
برگ های آن کروی و قلبی شکل است و به رنگ سبز تیره دیده می شود. در برخی از آنها روی برگ لکه های نقره ای رنگ بسیار زیبا دیده می شود. دمبرگ ها بلند و به رنگ سبز مایل به قرمز و در بعضی واریته ها به طور قرمز است. سیکلامن تک لپه ای کاذب است چون تنها یک لپه در رویان آن توسعه یافته است. گل ها معطر و به رنگ صورتی، قرمز، خرمایی، ارغوانی و سفید است. انواع دو رنگ و پرپر آن نیز وجود دارد. گل ها دارای ۵ گلبرگ بوده که به شدت به سمت عقب برگشته اند. گلبرگ ها ممکن است دارای لبه های صاف یا چین دار باشند و با همدیگر تشکیل یک لوله کوتاه را می دهند.
تمام قسمت های گیاه سمی بوده و در صورتی که خورده شود ناراحتی شدید را به همراه دارد. سیکلامن یک محصول گلخانه ای است که در فصل زمستان به بازار عرضه می شود. نظر به اینکه در این فصل گیاهان کمتری گل می دهند، از نظر اقتصادی اهمیت می یابد. نگهداری این گیاه در منازل به نسبت مشکل است و به مراقبت زیادی نیاز دارد. با این وجود بازار خوبی در زمستان دارد. انواعی از آن که دارای دمگل طویل هستند به عنوان گل بریدنی استفاده می شود که دمگل باید از بیخ کنده شود و در این حالت تا ۱۴ روز در اب دوام می آورد.
در برگام نحوه نگهداری از این گل زیبا را بخوانید.
آبیاری
بین هر دو آبیاری اجازه دهید تا سطح خاک کمی خشک شود و سپس گیاه را آب دهید.
تعویض گلدان
سیکلامن باید هر دو سال یکبار به گلدان جدیدی منتقل شود. می‌توانید این کار را در تابستان و دوران خفتگی گیاه انجام دهید. آن را به گلدانی کمی بزرگتر منتقل کنید و خاک تازه برایش فراهم کنید.
تمیز نمودن برگ
با آب و پارچه نخی می توانید برگ ها را تمیز کنید.
خاک
مخلوطی از یک سوم تورب یا خاک برگ + یک سوم ماه شسته شده +ک سوم خاک باغه سیاه برای سیکلامن مناسب باشد. همچنین دو قسمت پیت موس+ یک قسمت لوم(یا خاک با کیفیت باغچه)+ یک قسمت شن و یا دو قسمت خاک برگ +یک قسمت شن و یا یک قسمت شن +یک قسمت پیت موس ترکیب خوبی می باشد.
دما
سیکلامن در هنگام رشد رویشی و مرحله نشا، به دمایی حدود 20 تا 22 درجه سانتیگراد نیاز دارد تا رشد گیاه کامل شود. در هنگام تولید غنچه گل، دما را به 15 تا 18 درجه کاهش داده و بعداز دوران گلدهی نیاز به مکانی با دمای حدود 8 تا 10 درجه سانتیگراد دارد.
رطوبت
رطوبت محیطی 70 تا 75 درصد برای سیکلامن مناسب می باشد. با استفاده از پر کردن ظرف آب و قرار دادن در کنار گلدان و یا ایجاد جزیره رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کنید.
ریختن آب در زیر گلدانی(ایجاد جزیره): در این روش زیر گلدانی را از سنگ‌ریزه پُر کنید و سپس درون زیر گلدانی آب بریزید، باید به این نکته مهم توجه داشت که انتهای گلدان (زهکشی گلدان) از سطح آب فاصله داشته و خاک با آب تماس نداشته باشد.
سمی بودن برای کودکان یا حیوانات خانگی
اگر توسط حیوانات خانگی جویده و یا خورده شود، مشکلات گوارشی برای آنها به دنبال خواهد داشت. پس سیکلامن را دور از دسترس سگ‌ها و گربه‌ها قرار دهید.
نور
سیکلامن به نور زیاد ولی غیرمستقیم و فیلتر شده نیازمند است.
هرس
وقتی که برگ‌های سیکلامن پژمرده و زرد می‌شود می‌توانید آنها را هرس کنید.
وضعیت گل دهی
سیکلامن در زمستان گل می دهد.
کود دهی
در هنگام رشد رویشی هر 15 روز یکبار با کودهای کامل (کل عناصر غذایی) و در غلظت مناسب گیاه را تغذیه کنید. در زمان تولید غنچه و به گل رفتن کوددهی را کاهش دهید ولی قطع نکنید. پس از اتمام دوره گلدهی، کوددهی را قطع کنید.
تکثیر با بذر
افزایش سیکلامن بیشتر با کشت بذر در اواخر مرداد و شهریور انجام می‌شود.
بذرها را بعد از رسیدن و قهوه‌ای شدن میوه، از داخل آن بیرون آورید. برای کاشت، بذرهای گیاه را در یک ظرف با گودی محدود(سینی) بکارید. خیساندن بذرها قبل از کاشت مفید است. آنها را در خاک سبک، کم عمق و نرم بکارید.
برای جوانه زنی از کمپوست مخصوص بذر و قلمه یا در بستری از ترکیب ماسه + پیت + خاکبرگ پوسیده و خاک معمولی با نسبت‌های مساوی بکارید. بذرها را در سطح خاک بکارید و روی آن را با حدود ۶ میلیمتر خاک بپوشانید.
برای جوانه زنی در دمای 12 تا 15 درجه سانتیگراد 30 تا 60 روز زمان لازم است. محیط نگهداری بذرها باید تاریک باشد.
بذرها پس از ۳ تا ۴ هفته جوانه میزنند. با رویت جوانه‌ها آنها را به فضای باز و محیط روشن با رطوبت نسبی ۷۰ درصد منتقل کنید. پس از ۲ یا ۳ برگی شدن نشاءها، آنها را به گلدان‌های کوچک ۶ تا ۷ سانتیمتری با ترکیب خاکی سبک منتقل کنید.
گلدان را در جای کاملا خنک قرار دهید.
حتما بخوانید: رزماری یا اکلیل کوهی گیاهی خوشبو با کاربردهای درمانی
قلمه برگی
ابتدا یک برگ سالم از یک گیاه سالم انتخاب می‌کنیم. برگی را انتخاب کنید که ساقه‌ی سالم داشته باشد. برگ را به همراه دمبرگ از گیاه جدا کنید.
با توجه به مرطوب بودن قلمه گرفته شده از گیاه، ممکن است برگ به بیماری‌های قارچی مبتلا شود. برای جلوگیری از این مشکل قلمه‌ی گرفته شده را در هورمون ریشه زایی فرو ببرید. بهتر است از هورمون ریشه زایی که حاوی مواد قارچ کش نیز هست استفاده کنید و یا اینکه جدا گانه از قارچ کش استفاده کنید.
سپس قلمه را در دمای متعادل خانه و نور کم قرار می‌دهیم تا زمانی که برروی قسمت جدا شده بافت پینه ای یا کالوس بسته شود.
خاک مخصوص قلمه مثل ترکیب پرلیت و کوکوپیت تهیه کنید و گلدان مورد نظر را با آن پر کنید. سعی کنید گلدان خیلی بزرگ نباشد که ریشه فضای اضافی نداشته‌باشد.
سپس آن را در مکانی که نور غیرمستقیم به آن می‌تابد قرار دهید. توجه داشته‌باشید تا زمانی که ریشه زایی صورت گیرد باید خاک آنرا مرطوب نگه دارید .
پیاز
در افزایش با تقسیم غده، غده را به چند تکه تقسیم کنید. هر قسمت باید یک یا دو جوانه داشته‌باشد.
سپس تکه‌ها را در ماسه بکاربد. در گونه‌های گلدانی غده در عمق 2 تا 3 سانتیمتر کاشته می‌شود.
یکی از دلایل عدم گلدهی سیکلامن در فصل رشد، عمیق کاشتن غده است.
تکثیر از طریق غده بهتر است در فصل رکود صورت پذیرد. در صورت جابجایی غده در فصل فعال رشد، باید مراقب ریشه‌ها و غده باشیم تا آسیب نبینند و نیز دقت کنیم که غده را برعکس نکاریم و قسمت صاف تر غده به سمت پایین باشد.